هرکی سرش برگرده ، برگش رو پاره می‌کنم و نمره‌ی اون رو صفرمی دم”

این فریاد یک مراقب امتحان است که نمی‌خواهد کسی تقلب کند.

از من می‌پرسند چگونه مانع تقلب دانش آموزان و دانشجویان در زمان امتحان شویم؟

اما قبل از اینکه به پاسخ این پرسش بپردازیم باید ببینیم اصلاً چرا تقلب به وجود می‌آید و بعد بدانیم دانش آموزان چگونه تقلب می‌کنند و بعد برویم به سراغ ممانعت از تقلب در امتحان. هرچند اگر ما عوامل تقلب و روش‌های آن را بشناسیم به‌صورت خودکار راهی برای مقابله با آن پیدا خواهیم کرد.

این مقاله را به سه قسمت تقسیم کرده‌ام که در اینجا عوامل تقلب در امتحان بررسی می‌شود و مقالات بعدی در سایت روش تدریس قرار خواهد گرفت.

1. عوامل تقلب
2. ۳۰ روش تقلب در امتحان 
3. چگونه مانع تقلب در سر جلسه‌ی امتحان شویم

[highlight background=”” color=””]عوامل تقلب در امتحان[/highlight]

۱-نمره گرایی بیش‌ازحد

وقتی همه‌چیز به نمره ختم می‌شود ، وقتی نشانه‌ی هوش ، اخلاق، جایگاه اجتماعی در مدرسه، مهارت‌های فردی و … فقط نمره است، پس نمره خیلی باارزش می‌شود. نمره می‌شود یک گنج که برای به دستان آوردن آن باید مثل دزدان دریایی دست به هر کاری زد. حتی تقلب و ضایع کردن حق دیگران. یادگیری مهم است نه نمره . نمره فقط به فقط یک ملاک سنجش یادگیری است که هیچ‌وقت به‌صورت صد در صد یادگیری را نشان نمی‌دهد.پس دانش آموزان و دانشجویان باید بدانند که نمره چیز مهمی است ولی همه‌چیز نیست.

۲-نداشتن انگیزه برای یادگیری

در بیشتر مقالات سایت روش تدریس به این نکته اشاره‌کرده‌ام که یاددادن به آدم‌های بی‌انگیزه مثل دمیدن بر زغال‌های خاموش است . روش‌های ایجاد انگیزه را در “مقاله‌ی کبریت‌هایی برای شعله‌ور کردن انگیزه در مخاطبان ” گفته‌ام. وقتی انگیزه یادگیری نباشد پس یادگیری نیست ، بدون یادگیری که نمی‌شود در امتحان نمره‌ی خوب به دست آورد پس تنها گزینه‌ی پیش رو کسب نمره با تقلب در امتحان است.

۳-امتحان‌های خیلی سخت

برخی از اساتید و معلمان به دلایلی عجیب امتحان‌های خیلی سخت می‌گیرند . حتی چیزهایی در آزمون از دانش آموزان می‌خواهند که اصلاً نگفته‌اند و یا هیچ تأکیدی بر آن نکرده‌اند. توضیح این افراد این است که “ما نگفتیم، ولی خودتان باید می‌خواندید.” این اشتباه است . ما باید چیزی را مورد آزمون قرار دهیم که قرار بوده دانش آموزان یاد بگیرند. به نظر من چنین معلمانی یا دارند کم‌کاری می‌کنند یا می‌خواهند خودشان را خیلی مهم ، دانا و حرفه‌ای جلوه دهند. البته بعضی مواقع در کلاس‌هایی که همه سطح بسیار بالایی دارند می‌توان این کار را انجام داد . یعنی در یک امتحان بیست نمره‌ای ، یک نمره یا نیم نمره از جایی سؤال آورد که فقط دانش آموزان خیلی زرنگ به آن دقت می‌کنند. اما اگر قرار باشد حجم زیادی از سوا لات از نوع سوا لات حاشیه‌ای باشند روایی آزمون ما از بین خواهد رفت. (روایی یعنی : آزمون آن چیزی را اندازه‌گیری کند که ما می‌خواهیم نه چیز دیگری را)

۴-عادت کردن به تقلب

برخی از دانش آموزان به تقلب عادت کرده‌اند . حتی شما اگر بهترین تدریس را هم داشته باشید و دانش آموز هم همه‌چیز را یاد داشته باشد، اما بازهم دوست دارد تقلب کند. یعنی از تقلب کردن لذت می‌برد. این حالت را در دانش آموزان زرنگ و درس‌خوان هم می‌توان مشاهده کرد. به گفته‌ی امام علی (ع) : انسان به هر چیزی که از آن منع شود حریص‌تر می‌شود. شاید یکی از دلایل لذت بردن از تقلب ، همین ممنوع بودن آن باشد. یادم می‌آید در دوره‌ی دبیرستان یکی از بهترین دوستانم به نام جواد که شاگرداول هم بود به‌شدت به تقلب علاقه داشت. یک‌بار قبل از امتحان فیزیک از او خواستم که سؤالی را برای من توضیح دهد و خیلی خوب این کار را انجام داد. اتفاقاً امتحان فیزیک  خیلی ساده بود و سؤال آخر،همان سؤالی بود که من پرسیده بودم. ولی سر جلسه‌ی امتحان دیدم جواد با صدای آهسته صدا می‌زند ” محمد ، محمد سؤال آخر چی میشه؟”  راستش با تعجب جواب را به او گفتم. بعد از امتحان از او پرسیدم: ” جواد واقعاً سؤال آخر رو بلد نبودی؟”  گفت راستش حوصله‌ی فکر کردن نداشتم و چون تو این امتحان تقلب نکرده بودم کلاً حالم گرفته بود. آن امتحان را هردوی ما بیست گرفتیم (جواد اکنون یک‌چشم پزشک بسیار موفق شده است.)

۵-عادی شدن تقلب

متأسفانه تقلب کردن بدجوری در فرهنگ دانش آموزان و دانشجویان ما ریشه دوانیده است. بهتر بگویم تقلب یک فرهنگ شده است. حتی در برخی از گروه‌های دانش‌آموزی کسی که تقلب نکند و تقلب نرساند بی‌فرهنگ است.و فرد متقلب به خودش افتخار می‌کند. به نظر من چون در مدارس ما هیجان‌های مفید خیلی کم‌رنگ است ،دانش آموزان برای خلق هیجان و لذت بردن دست به چنین کارهایی می‌زنند . پس اگر هیجان‌ها ، لذت‌ها، و شادی‌های درست در مدرسه وجود داشته باشد . مقداری از میزان تقلب‌ها کاسته می‌شود

۶-درس‌های به‌دردنخور

اگر افراد حس کنند که آنچه می‌آموزند به درد زندگی واقعی آن‌ها نمی‌خورد خیلی راحت از یادگیری آن صرف‌نظر می‌کنند و ترجیح می‌دهند نمره‌ی آن درس را از طریق تقلب کسب کنند.

۷-تنفر از استاد یا معلم

وای به‌روزی که دانش آموزان از معلم خود متنفر باشند. دلیل این تنفر هرچه باشد باعث می‌شود تا یادگیری آن درس با مشکل مواجه شود. و یاد نگرفتن عاملی برای تقلب است. جالب اینجاست که حتی اگر یادگیری هم اتفاق بیافتد بازهم عده‌ای برای لجبازی با معلم خود تقلب می‌کنند. در مقاله ی معلمان جذاب گفته شده که چگونه می توان محبوب دانش آموزان شد.

۸-دانش آموزان درس نخوان

در هر محیطی مخاطبینی پیدا می‌شوند که به هیچ صراطی مستقیم نیستند و کار کردن و آموزش دادن به آن‌ها واقعاً سخت است. یعنی به‌اندازه‌ی یک کلاس چهل‌نفره انرژی می‌برند. راستش برای این افراد که هیچ علاقه‌ای به درس خواندن ندارند پیشنهادی خاص دارم . پیشنهادی که گفتنش خیلی جرات می‌خواهد.پیشنهاد من این است که این افراد عمر خود را با درس خواندن تلف نکنند. این‌ها شاید مهارت‌های دیگری داشته باشند که بتوانند خیلی زودتر از همکلاسی‌هایشان به موفقیت برسند. جالب است بدایند برخی از نوابغ جزو همین گروه از دانش آموزان بوده‌اند.(خواهش می‌کنم فعلاً این پیشنهاد را از من نشنیده بگیرید چون اگر نتوانید خانواده و سایر همکاران را متقاعد کنید احتمالاً به شما تهمت‌های وحشت ناکی خواهند زد.)

۹-جو رقابتی شدید

این هم مثل مورد اول است . یعنی نباید آن‌قدر رقابت شدید باشد که به خاطر پشت سر گذاشتن دیگران دانش‌آموز مجبور شود تقلب کند. ترس از عواقب نمره‌ی بد خیلی درآور است ، ترس از تحقیر شدن توسط همکلاسی‌ها و ترس‌هایی نظیر این باعث می‌شود تا احتمال تقلب افزایش پیدا کند. پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی” تدریس بدون پاداش و تنبیه ” را مطالعه کنید

۱۰- حفظی بودن مطالب

دانش آموزان به‌خصوص آن‌هایی که خلاق و باهوش هستند از حفظ کردن فرار می‌کنند. به قول رابرت کیو ساکی :

این‌ها همان‌هایی هستند که در آینده کارآفرین می‌شوند نه کارمند.

برخی انقدر از حفظ کردن بدشان می‌آید که خیلی راحت ترجیح می‌دهند  نمره‌ی مطالب حفظی را از راه تقلب کسب کنند. البته برخی هم تنبل هستند و چه حفظی و غیر حفظی ترجیح می‌دهند تقلب کنند!پس باید مطالب حفظی را با ترفندهایی مثل تصویرسازی و …. ساده کنیم تا یادگیری آن ساده‌تر شود

نتیجه

ایمان‌دارم که می‌شود کاری کرد که هیچ‌کس نیازی به تقلب در امتحان نداشته باشد

ایمان‌دارم که اگر هرکس هرچه را دوست دارد یاد بگیرد آن‌وقت تقلب در امتحان معنایی نخواهد داشت.

http://raveshtadris.com

همان‌طور که قبلاً هم گفتم بهترین راه مقابله با تقلب پیشگیری است یعنی باید کاری کنیم که تقلب به وجود نیاید پیشنهاد می‌کنم فایل عوامل تقلب در امتحان را گوش دهید
به‌هرحال فرض را بر این می‌گذاریم که به هر دلیلی دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان امتحان قصد تقلب دارند. من به شما خواهم گفت که چگونه مانع تقلب در امتحان شوید

۱- کمک از همکاران بااقتدار:

اگر شما از آن دست معلم‌ها یا اساتید هستید که مخاطبین با شما زیادی راحت هستند و شما شباهتی ندارید توصیه می‌کنم از یک فرد بااقتدار برای مراقبت از جلسه‌ی امتحان کمک بگیرید. چون شما در جلسه‌ی امتحان هرچقدر که خودتان را جدی بگیرید فایده‌ای نخواهد داشت. به‌قول‌معروف دست شما رو شده است و ممکن است دانشجویان بدون ترس از شما تقلب کنند. این کار نه‌تنها نتایج امتحان را بی‌فایده می‌کند بلکه به شخصیت شما هم آسیب می‌زند. در محصول آموزشی مدیریت حرفه‌ای کلاس به‌طور مفصل به این موضوع پرداخته‌ام که چه‌کار کنیم تا هم دانش‌آموزان روی ما حساب کنند و هم بی‌نظمی‌ها از بین بروند. می‌توانید این محصول آموزشی رو از سایت روش تدریس تهیه کنید.

۲- یادآوری مسائل اخلاقی

بیدار کردن وجدان دانش‌آموزان در بسیاری از مواقع کارساز است. همین‌که از قبل به آن‌ها آموزش دهیم که تقلب کار غیراخلاقی است بسیاری از دانش‌آموزان باادب را قانع می‌کند که تحت هیچ شرایطی تقلب نکنند. باید بررسی کنیم و ببینیم با چه شیوه‌ای می‌توانیم احساسات مخاطبان را تحریک کنیم تا دست به تقلب نزنند. مثلاً برای بچه پسرها می‌توانیم بگوییم شما مرد شده‌اید و مردی که تقلب می‌کند دیگر مرد نیست؛ و برای هر سن و جنسی به اقتضای شرایط می‌توانیم چنین جملاتی به کار ببریم.

۳- آخر کلاس بایستیم:

این از بهترین فرمول‌ها در زمان مراقبت از امتحان است. دانش‌آموزان یا دانشجویان متقلب معمولاً قبل از تقلب سرشان را بالا می‌آورند تا موقعیت مراقب را نگاه کنند، بعد اگر حواس مراقب امتحان نبود تقلب کنند. خب زمانی که شما در آخر کلاس باشید. فرد متقلب مجبور است برای دانستن موقعیت شما به‌صورت کامل سرش را برگرداند و شما خیلی راحت متوجه می‌شوید که چه کسانی قصد تقلب دارند. خاصیت دیگر آخر کلاس این است که حتی اگر شما واقعاً حواستان پرت هم باشد مخاطب حس می‌کند که شما دارید به او نگاه می‌کنید و نمی‌تواند تقلب کند

۴- شناسایی چهره‌های مضطرب:

فقط کافی است نگاهی به چهره‌ی کسانی که امتحان می‌دهند بی اندازید. بعضی آرام و راحت هستند و بعضی خیلی مضطرب. قدیم‌ها این‌طور بود که کسانی که خیلی درس‌خوانده بودند با آرامش در سر جلسه حاضر می‌شدند و کسانی که به امید تقلب به همراه برگه‌های تقلب وارد جلسه می‌شدند خیلی مضطرب بودند و از روی چهره‌ها می‌شد تشخیص داد چه کسی قصد تقلب دارد و چه کسی نه؛ اما اکنون متقلب‌ها خیلی حرفه‌ای شده‌اند و معمولاً از سایرین هم آرام‌تر هستند. پس اگر دانش‌آموز برای اولین دارد تقلب می‌کند می‌شود از اضطراب بیش‌ازاندازه اش در امتحان تشخیص داد.

۵- به مکث‌ها و بی‌تحرکی‌های طولانی شک کنید.

اگر مشاهده کردید که کسی به مدت طولانی به‌جایی خاص خیره شده می‌توانید شک کنید که یا در حال تقلب است یا قصد تقلب دارد. مثل در یک جلسه‌ی امتحان دیدم یک نفر به پنجره خیره شده است. خیلی دوست داشتم ببینم چه چیزی این‌قدر موردتوجه بوده. جلوتر رفتم و چیز خاصی ندیدم بعد دیدم یک جزوه لب طاقچه‌ی پنجره به‌صورت بازشده قرار دارد. ولی با توجه به زاویه‌ی دید دانش‌آموز به‌هیچ‌عنوان امکان تقلب وجود نداشت. رفتم کنار دانش‌آموز و از زاویه‌ی او به پنجره خیره شدم باکمال تعجب دیدم عکس جزوه در شیشه می‌افتد و از انعکاس شیشه مطالب را مطالعه می‌کند. از او پرسیدم این نوشته‌ها که برعکسن چطوری می تونی بخونی گفت چی آقا؟ من؟ من هم باکمال آرامش جزوا ش را بستم

۶- استفاده از دوربین

اگر بتوانید از دوربین‌های مداربسته استفاده کنید تقلب کردن بسیار سخت می‌شود. در یک موسسه‌ی زبان این کار انجام می‌شود و هیچ مراقبی در سر جلسه نیست و دوربین‌ها کار مراقبت را انجام می‌دهند. جالب اینجاست که میزان تقلب در این موسسه نزدیک به صفر است.

۷- چیدمان و نوع نشستن

این هم یک روش قدیمی و پرکاربرد است که دانش‌آموزان تا حد ممکن از هم دور باشند تا امکان مشورت وجود نداشته باشد.

۸- شناسایی افراد سابقه‌دار

طبق آنچه در مقاله‌ی عوامل تقلب در امتحان گفتم. برخی به تقلب عادت کرده‌اند و در همه‌ی امتحانات تقلب می‌کنند. بهتر است این افراد را شناسایی کنیم و سختگیری بیشتری برای آنان داشته باشیم.

۹- طرح چند نوع سؤال

اگر حوصله کنیم و چند نوع سؤال طرح کنیم و یا اینکه یک نوع سؤال داشته باشیم و فقط شماره‌ی سؤال‌ها را عوض کنیم تا حدود زیادی تقلب را سخت کرده‌ایم

۱۰- موبایل ممنوع

بهترین راه مبارزه با تقلب‌های موبایلی این است که آوردن موبایل در جلسه‌ی امتحان ممنوع باشد. مگر غیرازاین است که موبایل یک وسیله‌ی ارتباطی است. مگر ارتباط با دیگران در جلسه‌ی امتحان ممنوع نیست. خب پس داشتن موبایل به هر بهانه‌ای باید در جلسه ممنوع باشد.

۱۱- یا تهدید نکنید یا تهدیدات خودتان را عملی کنید

خیلی از مراقبین فریاد می‌زنند که فلانی اگه یه بار دیگه تقلب کنی برگه‌ات رو پاره می‌کنم. بعد فلانی تقلب می‌کند و برگه‌اش پاره نمی‌شود! این خوب نیست. اولاً با تفکر تهدید کنید و بعد تهدید خودتان را عملی کنید؛ یعنی تهدیدی بکنید که واقعاً بتوانید به آن عمل کنید چون از قدیم گفتن سنگ بزرگ نشانه‌ی نزدن است.

۱۲- اولین آزمون را جدی بگیرید.

در زمان امتحانات اولین امتحان خیلی مهم است. اگر در اولین امتحان دانشجویان طعم شیرین تقلب را بچشند کار خیلی سخت می‌شود؛ و ممکن است در امتحانات بعد به امید تقلب در جلسه حاضر شوند.

***********************************

خب هر آنچه تا اینجا گفته شد مربوط به آزمون‌های کتبی بود
اما برخی تقلب‌ها در کار عملی‌ها و در زمان تحویل پروژه صورت می‌گیرد که فقط به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنم.

۱۳- سی دی خالی

حتماً وقتی یک سی دی به‌عنوان گزارش از کسی تحویل می‌گیرید دقت کنید که پر باشد. چون متأسفانه دانشجویان یک سی دی خالی تحویل شما می‌دهند؛ و وای به‌روزی که شما هرگز آن‌ها را چک نکنید. بعد می‌روند و همه جار می‌زنند که ما به فلانی سی دی خالی دادیم و نفهمید. این خیلی برای شما گران تمام می‌شود. بهتر است به‌محض اینکه سی دی را تحویل می‌گیرید آن را چک کنید. در سایت روش تدریس یک تصویر گذاشته‌ام و تفاوت سی دی خالی با سی دی پر را گفته‌ام. حتی اگر بعد از تحویل در خانه متوجه شوید که سی دی خالی است. بازهم کار از کار گذشته است چون دانشجو خیلی راحت می‌گوید ببخشید استاد رایت نشده هفته‌ی آینده برایتان می‌آورم و به همین راحتی یکی دو هفته بیشتر از دیگران برای انجام پروژه وقت خواهد داشت.

۱۴- ایمیل خالی

برخی دانشجویان محترم. برای برخی اساتید محترم یک ایمیل می‌فرستند با این عنوان: کار عملی درس فلان تهیه کنند فلانی. بعد چون می‌دانند هیچ‌وقت استاد ایمیل‌ها را باز نمی‌کند. هیچ محتوایی در ایمیل قرار نمی‌دهند. پس حتماً ایمیل‌ها را بازکنید.

۱۵- فایل زیپ شده‌ی خالی

در مرحله‌ی بعد باز دانشجویان متقلب‌تر در آن ایمیل مذکور یک فایل زیپ خالی پیوست می‌کنند و چون می‌دانند استاد هیچ‌وقت فایل زیپ را بازنخواهد کرد هیچ محتوایی در آن قرار نمی‌دهند. پس حتماً فایل‌های زیپ را اکسترکت کنید.
خب با این شرایط شما مسلح شده‌اید که به جنگ تقلب بروید. باید به شما بگویم هر چه پیش برویم روش‌های تقلب پیچیده‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌شود و طبق قانون طبیعت همیشه اساتید و معلمان یک گام از مخاطبان خودشان عقب‌تر هستند. پس بیایید کاری کنیم که تقلب معنایی نداشته باشد.
بازهم تأکید می‌کنم ایمان‌دارم می‌شود کاری کرد که هیچ‌کس در امتحان تقلب نکند
و ایمان‌دارم اگر هر کس آنچه را که دوست دارد یاد بگیرد تقلب در امتحان بی‌معنی می‌شود
ممنون که به این فایل صوتی گوش دادید
موفق و پیروز باشید
به امید دیدار
امضا محمد حافظی نژاد

اگر از اسلاید پ( پاورپوینت یا پرزی ) برای تدریس استفاده می‌کنید نکات زیر را در نظر بگیرید

۱-طوری بایستید که پرده دیده شود

در برخی جاها نور به‌وسیلهٔ دیتا پروژکتور به پرده تابیده می‌شود. شما باید دقت کنید که در مسیر نور نباشید چون در این صورت سایهٔ شما روی پرده می‌افتد که اصلاً خوب نیست.

اگر جا کم است و مجبورید در برخی مواقع از جلوی پرده رد شوید بهتر است در این مواقع پرده را به رنگ سیاه درآورید تا سایهٔ شما روی پرده نیفتد. برای این کار کافی است درزمانی که پاورپوینت به حالت اسلاید شو قرار دارد حرف B را درروی صفحه‌کلید فشار دهید تا صفحه سیاه شود

۲-اگر مطالبی که ارائه می‌دهید فارسی هستند بهتر است در سمت چپ پرده بایستید مانند شکل

در این وضعیت اگر به نوشته‌ها اشاره‌کنید دست شما در ابتدای جملات قرار می‌گیرد و درک موضوع برای مخاطب راحت‌تر خواهد بود

۳-لب تاب در جلوی شما باشد و پرده ی نمایش در پشت سر در این حالت شما به اسلاید ها تسلط کافی دارید . از امکانات پاورپوینت ۲۰۱۳ این است که در حالت اسلاید شو اسلاید بعدی را به شما نمایش می دهد پس با این روش شما می توانید از اسلاید بعدی که بر روی صفحه ی لب تاب نمایش داده شده است اطلاع پیدا کنید.

۴-با اعتمادبه‌نفس راه بروید . نگاهتان به جلو باشد.

1. سر را بالا و به سمت جلو نگه‌دارید و چانه را کمی به داخل بدهید.
2. قفسه سینه را به جلو کشیده و استخوان کتـف را عقب نگه‌دارید.
3. زانـوها را صـاف نگه‌داشته و سر را به سـمت سـقف بکشید. شکم را داخل بدهید.
4. پایین‌تنه را بـه عقب و یا جلو کج نکنید.
5. راست‌قامت و محکم بایستید. این حالت به شما اعتمادبه‌نفس می‌بخشد. البته در برخی مواقع که می‌خواهید یک صحبت هیجانی داشته باشید و به مخاطب نزدیک شوید بد نیست کمی به سمت جلو مایل شوید.
6. سعی کنید طولانی‌مدت در یک وضعیت نیاستیـد. و در کلاس راه برید در صورت اجبار به این کار، یـک پـای خـود را با قـرار دادن روی یـک بلندی مثلاً سکوی کلاس ، بالاتر نگه‌داشته و پس از مدتی جای آن‌ها را با یکدیگر عوض کنید.
7. وزن خـود را هنگام ایـستادن، روی هـر دو پا پخش‌کنید. پـاها را به‌اندازه عرض شانه، از هم بازکنید و سعی کنید بیشترین وزن خود را بر روی انگشتان شست منتقل کنید نه بر روی پاشنه‌ها.
8. در آخرکفش راحت، استاندارد باپاشنه کوتاه به پا کنید. چراکه پای شما قلب دوم شماست. کفش‌های شما نقش مهمی در ایستادن، راه رفتن و سلامتی‌تان دارند.

به‌خصوص به خانم‌ها توصیه می‌کنم که اصلاً با کفش پاشه بلند تدریس نکنند این کار هم برای سلامتی خوب نیست و هم سروصدای کفش پاشنه‌بلند  تمرکز روبهم می‌ریزد. استاد خانمی داشتیم که همه می‌فهمیدن ایشان چه روزهایی در دانشگاه هستند و چه روزهایی نیستند . آن‌هم فقط از روی صدای پاشنهٔ کفش ایشان!

9. راه رفتن صحیح
10. سربالا و مستقیم باشد.
11. شانه‌ها هم‌سطح و سایر اندام کشیده و در راستای بدن قرار گیرند.
12. از حرکت طبیعی بازوها هنگام راه رفتن جلوگیری نکنید.
13. پاها را در یک راستا و موازی هم قرار داده و به اطراف منحرف نکنید.

اگر به این موارد عمل کنید  ضمن اینکه شما با اعتمادبه‌نفس بیشتری به نظر میایید  سلامتی شما هم تضمین خواهد شد

اگر می‌خواهید بدانید که  آیا وضعیت قرارگیری بدنتان صحیح است؟

مقابل یـک آیـنه تمام‌قد بایستید و تمام این مواردی که گفته شد را چک  کنید حتی می‌توانید از دیگران هم کمک بخواهید تا این موارد را برای شما چک کنند. البته اگر خیلی از شما  ایراد گرفتن با جنبه باشید!

http://raveshtadris.com

روشهای تدريس کارآمد

  در روشهای تدريس فعال دانشجويان هرگز به صورت انفعالی کسب دانش نمی کنند، بلکه از طريق تعامل با محيط وتجربه دست به خلق چيزهايی می زنند که پياژه آنها را ساخت ذهنی می نامد . لذا محيط آموزشی بايد طوری در نظر گرفته شود که موجب تسهيل اين تعامل گردد. محيط آموزشی بايد فرصتهايی را برای دانشجويان به منظور کشف راههای کنش متقابل فراهم کند، تا آنها بتوانند دست به تجربه بزنند وتعهدات خود را بيازمايند. بنابر اين برای اجرای موثر روشهای فعال و تعاملی ايجاد تغييرات اساسی دربينش و نگرش استادان، مديران،دانشجويان ،اوليای دانشجويان، محتوای کتابهای درسی و محيط آموزشی لازم وضروری می باشد، که به برخی از اين تغييرات اشاره می گردد:

  1 - فضای کلاس در ايجاد جو تعامل بسيار موثر است. فضای کلاس بايد به گونه ای طراحی شود که موجب تسهيل تعامل گردد. در کلاسهايی که معمولا صندلی ها يا نيمکتها در يک صف مستقيم و پشت سر هم قرار دارند و دانشجويان قادر به ديدن همکلاسيهای خود نيستند، ايجاد فضای تعامل بسيار مشکل و گاهی غيرممکن است. تقسيم کلاس به گروههای کوچک فرصت بيشتری را برای تبادل افکار در ميان دانشجويان فراهم می کند. آرايش دايره ای يا ميزگرد، نعلی شکل وتماس چهره به چهره چندين نمونه از آرايش کلاس درسی است که تعامل را امکان پذير می سازد.

  2 - علاوه بر ساختار فيزيکی کلاسی، جو عاطفی کلاس نيز در تعامل بسيار موثر است. بحث و تبادل انديشه و افکار زمانی ميسر است که کلاس درس به محيطی پذيرا و اطمينان بخش تبديل شود. يعنی جايی که هم استادان و هم دانشجويان احساس اعتماد و امنيت کنند. احترام به انديشه های دانشجويان در ايجاد جو امنيت بسيار موثر است، به همين دليل انديشه ها و عقايد آنان نبايد مورد تمسخر قرار گيرد و يا طرد شود.

  3 - در الگوی تعاملی استاد بايد تسهيل کننده فرايند يادگيری و مدير يادگيری باشد. در اين الگو استاد انسانی مسئول و فعال است که سازماندهی محيط آموزشی را برعهده دارد، نظر خود را بر دانشجويان تحميل نمی کند و موجب گسترش فرهنگ کثرت باوری می شود. او می تواند به خوبی ارتباط برقرار کند و نيز به دانشجويانش اجازه دهد تا عقايد خود را بيان کرده و از آنها دفاع نمايند. تغيير ذهنيت فلسفی استاد يکی از پيش بايست های اساسی اجرای اين روشها می باشد. لذا استادان بايد ازآموزشهای لازم درخصوص چگونگی اجرای اين روشها برخوردار باشند.

  4 - استاد بايد ريسک و خطرپذيری داشته باشد. ترس از شکست نداشته و از خطر پرهيز نکند. شکست بخش ضروری و ثمر بخش از فرايند نوآوری است. استاد بايد به تلاش و کوشش دانشجويان اميدوار باشد. يکی از روانشناسان معتقد است که هيچ نوميدی تا به حال جنگی را نبرده است. لذا استاد بايد با دلسوزی و تحمل مشکلات، دشواريهای بکارگيری اين الگو در کلاسهای درس خود را از بين ببرد و راه را برای گسترش روشهای تعاملی و فعال تدريس هموار نمايد .

  5 - در روشهای تعاملی منابع آموزشی نبايد به استاد و کتاب درسی و فعاليتهای کلاس درس محدود شود. هر منبع يا موقعيتی که بتواند تفکر، استدلال و قضاوت دانشجويان را تحريک و تقويت کند، می تواند مورد استفاده قرار گيرد.

  6 - محتوای برنامه درسی بايد طوری انتخاب شود که امکان وفرصت استدلال، استنتاج وساير فعاليتهای ذهنی سطح بالا وتعامل بايکديگر وايجاد بحث گروهی دربين دانشجويان را فراهم نمايد. لذا بايد از تراکم مطالب در محتوای آموزشی اجتناب نموده و بر چالش برانگيز بودن محتوا تاکيد شود. بنابراين لازم است بخشی از محتوا به فعاليتهای پژوهشی اختصاص يابد.

  7 - کثرت دانشجويان در کلاسهای درس و محدوديت زمان آموزش از جمله محدوديتهای اجرايی الگوی تعاملی می باشد. برای گسترش اين الگو بايد مسئولين و دست اندرکاران نظام آموزشی وبرنامه ريزی درسی تعديل هايی در اين زمينه ها ايجاد نمايند.

  8 - حمايت مسئولين، دست اندرکاران ومديران آموزشی از اجرای روشهای فعال وتعاملی ازعوامل موثر بر موفقيت اين روشها می باشد. در برخی از موارد مشاهده می شود، مديری که با اين روشها آشنايی ندارد، به لحاظ به هم خوردن نظم و حالت ظاهری کلاس با اين روشها مخالفت می نمايد. لذا آشنايی مديران ومسئولين ادارات ومراکز آموزشی از پيش بايست های اساسی اين روشها می باشد.

  9 - همسويی اولياء با استاد در اجرای اين روشها، به خصوص در دوره ابتدايی از اهميت والايی برخوردار است. لذا شايسته است مديران مدارس با طرح اهداف و چگونگی اجرای اين روشها در کلاسهای آموزش خانواده به توجيه اوليا بپردازند تا ازاين طريق از مقاومت اولياء در مقابل اين روشها کاسته شود.

  10 -تاکيد افراطی بر امتحانات وارزشيابی های تراکمی ونتيجه مدار، کم توجهی به ارزشيابی های تکوينی وفرايندی، ارائه بازخوردهای ناکافی و ناقص در مورد يادگيری فراگيران، فقر دانش تخصصی در زمينه ی ارزشيابی علمی وعدم همسويی آئين نامه امتحانات با روشهای تعاملی و فعال تدريس از جمله موانع ومشکلاتی است که می تواند بکارگيری روشهای فعال تدريس را تحت شعاع قرار دهد. لذا شايسته است نظام ارزشيابی آموزشی وامتحانات کشور با بکارگيری روشهای ارزشيابی منطبق با روشهای تعاملی زمينه استفاده از اين روشها در فرايند آموزش وتدريس را فراهم نمايند.

    نتيجه گيری

  رويکرد تدريس تعاملی فعاليتی منظم و سنجيده در باره موضوع يا مساله ای خاص است که دانشجويان در تعامل بايکديگر درقالب گروههای چند نفره درباره آن موضوع يا مساله به مطالعه، انديشه، بحث واظهارنظر می پردازند. دراين روشها برخلاف روشهای معمول دانشجويان فعالانه در فرايند آموزش شرکت می کنند و مسئوليت يادگيری خود و دوستانشان را برعهده می گيرند. تدريس تعاملی روشی است که به آن روش فعال تدريس نيزگفته می شود. در اين روش موقعيتی فراهم می شود که در آن دانشجويان يکديگر را به عنوان گروه همکار تجربه می کنند و در فرايند تجربه ياد می گيرند که چگونه خود و ديگران را تاييد يا رد کنند و به انديشه های يکديگر احترام بگذارند. تدريس تعاملی در مقابل تدريس نظارت و تحديد، اقتدار و تسلط، يعنی آنچه عموما در مراکز يافت می شوند، قرار دارد. متخصصان و نظريه پردازان متعددی از تدريس تعاملی حمايت کرده اند. متفکران، رشد ذهنی آدمی را قبل از هرچيز زاييده فشار درونی دانسته و انسان را ذاتا موجودی فعال دانستند که در جريان امور دخالت می کند تا دوام عمل خويش را تضمين کند. ژان پياژه نيز معتقد بود که تصورات واعمال منطقی ذهن و بطور کلی هوش آدمی زاييده اعمالی است که شخصا انجام می دهد. روانشناسان شناختی نيز در فرايند يادگيری به دانشجويان چون پردازش کنندگان اطلاعات می نگرند. کسانی که تجربه می کنند، برای حل مسائل به جستجوی اطلاعات می پردازند و در ساختار ذهن خود آنچه را برای حل مسائل جديد مفيد تشخيص می دهند، به کار می برند. " ساخت گرايان " نيز به نوعی از اين نگرش حمايت می کنند. به اعتقاد آنها يادگيری هميشه يک فرايند فعال ادراک حاصل از تجربه است و اين فرايند بسيار تحت تاثير معرفت قبلی قرار دارد. در دهه 1980 تهيه مدلهايی که بهترين آموخته ها را از پژوهش عملی کند، مورد توجه بسياری از استادان دانشگاه واقع شد. راجر وديويد جانسون، رابرت سالوين، نيل داويدسون و اسپنسرکاگان، نامدارترين چهره های اين گروه اند. افراد بسيار ديگری نيز در به وجود آوردن مجموعه روبه رشد تحقيقات وتجارب عملی يادگيری از طريق همياری سهيم اند، ازجمله می توان از نانسی وتئودورگريو، اليوت آندرسون، نانسی شندويند، اسکلومو وييل شاران و پاتريشاروی نام برد.

  تحقيقات زيادی وجود دارند که اثربخشی الگوی تعاملی را در بهبود روابط ميان گروهی، سيالی کلام، سيال سازی ذهن وعزت نفس، تفکر سطح بالا، نگرش و انگيزش نشان می دهند. در روشهای تعاملی دانشجويان فعالانه در فعاليتهای آموزشی شرکت می کنند و مسئوليت يادگيری را بر عهده می گيرند.آنها با مذاکره و مباحثه، اطلاعات خود را مبادله می کنند و در مورد راه حل های انتخاب شده به قضاوت می نشينند واز انديشه و نگرشهای يکديگر با ذکر دلايل متکی بر حقايق، مفاهيم و اصول علمی دفاع می کنند. در فرايند چنين فعاليتی دانشجويان توانايی لازم را برای تجزيه و تحليل و ارزيابی عقايد، انديشه ها و انتقادات خود و ديگران کسب می کنند. به عبارت ديگر با استفاده از چنين روشهايی می توان تفکر خلاق و انتقادی را در دانشجويان پرورش داد.

  لازمه پرورش تفکر خلاق و انتقادی در مراکز و کلاسهای درس، بهره گيری از روشهای فعال وتعاملی تدريس وتغيير نگرش استادان نسبت به استفاده از اين روشهای درفرايند آموزش و تدريس است. برای استفاده از اين روشها پيش بايستهايی از قبيل تغيير آرايش فيزيکی سنتی کلاس وايجاد فضای عاطفی، چالش برانگيز بودن محتوای کتابهای درسی، حجم کم محتوا وتعداد کم دانشجويان لازم وضروری است. همچنين برای ايجاد خلاقيت وتوسعه مهارتهای علمی وکاربردی، بايد فکر استادان، مدرسان ودانشجويان درمورد پذيرش نوآوری وتوسعه آنها تغيير کند وتغيير فکر آنان از طريق ايجاد ذهنيت فلسفی، باابعاد جامعيت، تعمق وانعطاف پذيری ممکن است. برای تحقق چنين امری لازم است همه استادان به برنامه های آموزشی حرفه ای پرکيفيت و ادامه دار دسترسی داشته باشند تا به آنها اجازه دهد تجربياتشان را با يکديگر در ميان گذارند و عملکردهايشان را پيوسته بهتر سازند. برنامه های تربيت معلم و استاد نيز بايد به نحوی طرح شوندکه عملکرد فکورانه را تشويق کنند. توانايی استادان را بالا ببرند تا بر عملکردشان اثر گذارد. استاد فکوری که به منظور پرورش خلاقيت وتفکر انتقادی دانشجويان از روشهای فعال تدريس استفاده می نمايد، دارای ويژگيهای زير است :

  بی تعصب (بافکر باز و آزاد)است. پويا، انعطاف پذير، نوآور، خلاق و پرسشگر است. به ديدگاههای ديگران احترام می گذارد. به توانائی خود اعتماد دارد. در برابر آنچه در کلاس وجامعه می گذرد حساسيت نشان می دهد. قادر است نقاط قوت وضعف دانشجويان را تشخيص دهد.آموزش، برنامه درسی و يادگيرندگان را به يکديگر ارتباط می دهد. با ديگر استادان مشورت نموده ودر جهت تشريک مساعی عمل ميکند. درمورد ياددهی ويادگيری روشن بين است.

ویلیام گوردن خالق روش تدریس بدیعه پردازی یا سنکتیکز Synectics است .

در روش بدیعه پردازی می توان خلاقیت را به این صورت افزایش داد که یک سری تمرین های گروهی به شاگردان بدهیم و شاگردان با استفاده از مقایسه های عجیب و غریب می توانند مطالب را یابگیرند. خلاقیت قابل آموزش است وبعد از اینکه افراد خلاقیت را آموختند می توانند پاسخی خلاقانه برای سوالات پیدا کنند.

مهمترین عنصر روش تدریس سنکتیکز استفاده از اصل مقایسه است. این مقایسه ها شاگردان را به فضایی غیر منطقی می کشاند. و در آن فضا افراد بدون حفظ چارچوب های عادی می توانند ایده های نو آورانه ای برای کار ها ارائه دهند.

برای مثال وقتی می خواهید مفهوم امنیت اجتماعی را توضیح دهید ،شاگرد ما ، فرد مجرم رابه یک تراکتور تشبیه می کند و از این مقایسه می تواند ایده های خلاقانه ای برای پیشگیری از جرم ارائه دهد. صحبت های شاگردان به وسیله ی استاد هدایت می شود.

افزودن روش سنکتیکز به نظام آموزشی برخی از مشکلات ما را حل می کند. مشکل ما اینجاست که میخواهیم نسل جدید آموزش هایی دریافت کنند که در امتداد آموزش های خودمان باشد و این باعث می شود که بسیاری ازمردم جامعه در رابطه با نوآوری در آموزش بسیار محتاط عمل کنند

به نظر من با راه حل های قدیمی نمی شود مشکلات جدید را حل کرد

مراحل اجرای روش سنکتیکز

دو روش کلی بر اساس الگوی تدریس بدیعه پردازی وجود دارد

اول : خلق چیزی جدید

در این روش سعی می شود افکار قدیمی پاک شوند. یعنی یک چیز آشنا ، تبدیل به یک چیز ناآشنا می شود. این کار باعث می شود دیده تازه ای ایجاد شود و خلاقیت بیشتری بروز کند.

دوم: یک چیز غریبه را آشنا جلوه دهیم

اگر بخواهیم یک عبارت یا مطلب جدید را به مخاطبان آموزش دهیم از این روش استفاده می کنیم

http://raveshtadris.com

روش تدریس خلاق

آیا میخواهید شاگردان شما راضی تر از قبل باشند؟ پس روشهای تدریس خودتان را خلاقانه تر کنید
در این صورت نیازی نیست نگران عدم موفقیت خود نباشند.
در این آوای تدریس مندو روش تدریس خلاقانه رو خدمت شما معرفی می کنم

روش اول:نوشتن روی شیشه ها و پنجره ها
از شاگردان خود بخواهید تا بر روی پنجره ها و شیشه های کلاس بنویسند.
مثلا برای تمرین درس ریاضی هر گروه از شاگردان یک پنجره انتخاب میکند. آنها فرمولهایشان را بر روی پنجره تمرین میکنند. پس از پایان کلاس پنجره ها را تمیز مینمایند. شاگردان شما عاشق این کار هستند. این کار را معلمان مجموعه ی lern.org برا ی آموزش ریاضی به بزرگسا لان انجام دادند و گزارش ان را در سایت lern.org گذاشته اند.

معلمی که این کار را انجام داده چندین مزیت برای این روش ذکر نموده است :

شش هفته (۱۲ جلسه) بود که کلاس برگزار میشد. او مشاهده کرد که وقتی دانش آموزان گروههای دو نفره تشکیل میدهند اولین باری است که با یکدیگر ملاقات میکنند. وقتی که آنها در کلاس هستند الزاماً با هم ارتباط برقرار نمیکنند و لذا بدین گونه فرصت ملاقات با همکلاسان خود را پیدا میکنند. به علاوه آن معلم می گوید وقتی دانش آموزان تنها میشوند ممکن است گوشی های خود را بیرون آورده و با آن به کسی پیام بدهند و کار دیگری انجام دهند اما وقتی کنار پنجره ایستاده اند به درس توجه میکنند و به مسائل آن فکر میکنند. در این صورت حواسشان پرت نمی شود.
روش دوم: آزمون ها حاوی پاسخهای احمقانه
هر چقدر بیشتر از شاگردان خودتان آزمون بگیرید بیشتر یاد خواهند گرفت و آنها نیز این کار را دوست دارند. بخصوص وقتی پاسخهای سوال های بسیار ساده و یا پاسخ های احمقانه در آن بگنجانید.
شما می توانید در پایان هر درس یک آزمون از مخاطبان خودتون بگیرید تا اطلاعات جدیدی که ارائه شده بهتر در ذهنشان جابیفتد و موضوعی که مورد توجه قرار نگرفته مورد تأکید مجدد قرار گیرد.
برای جذاب شدن امتحان شما می تونید در سوال چهارگزینه ای یک گزینه ی کاملا اشتباه و احمقانه قرار بدید تا قدری جذابتر شده و دانشآموزان آن را خیلی هم جدی نگیرند. سپس به اتفاق شاگردان پاسخ ها را بررسی کنید تا جوابهای درست در ذهن تقویت شود. این کار همچنین باعث میشود تا خلاصه ای از نکات مهم که در جلسه مطرح شده نیز فراهم گردد.

منبع : http://raveshtadris.com