پیغام مدیر :
با سلام خدمت شما بازديدكننده گرامي ، خوش آمدید به سایت من . لطفا براي هرچه بهتر شدن مطالب اين وب سایت ، ما را از نظرات و پيشنهادات خود آگاه سازيد و به ما را در بهتر شدن كيفيت مطالب ياري کنید.
دمای رنگ یا درجه حرارت رنگ
نوشته شده در چهار شنبه 1 مهر 1394
بازدید : 1936
نویسنده : MR ARC

دمای رنگ یا درجه حرارت رنگ که با واحد کلوین سنجیده می شود ، بیان کنندۀ روشنی و رنگ نور است.
همۀ لامپها اعم از فلورسنت یا متال هالید یا رشته ای نورشان را با رنگ خاصی متصاعد می کنند. در واقع رنگ نهایی نوری را که ما ‏مشاهده می کنیم متشکل از رنگهای مختلفی است که هر کدام دارای طول موج متفاوتی می باشند. این رنگها با یکدیگر ‏ترکیب شده و رنگ نهایی را تشکیل می دهند که ما آن را مشاهده می کنیم.
پدیده ترکیب رنگهای مختلف با طول ‏موجهای متفاوت و تشکیل یک نور جدید را درجۀ حرارت رنگ می نامند وآنرا با واحد کلوین‎ (k) ‎می سنجند.
هرچه ‏درجۀ کلوین بالاتر باشد نور متصاعد شده خنک تر و روشن تر خواهد بود و به همین نحو درجۀ کلوین پایین تر بیانگر ‏نورهای گرم مانند زرد و قرمز است. لامپهای  14000 کلوین  برنگ سفید دیده می شود و  20000 کلوین  به رنگ آبی .
تعریف علمی دمای رنگ:
اگر جسم سیاه گرم شود، در دماهای مختلف نورهای متفاوتی ایجاد می‌کند و این نورها تمام طیف مرئی را پوشش می دهند.

برای توضیح این تعریف، رنگ فلز گداخته را در نظر بگیرید. وقتی یک تکه فولاد گداخته می‌شود، در ابتدا رنگ آن قرمز تیره می‌شود. وقتی که گرمتر شود، دارای رنگی بین آبی و سفید می‌شود. این پدیده رابطه بین دما و رنگ را نشان می‌دهد. با بالاتر رفتن دما رنگ فلز گداخته به آبی مایل به بنفش تبدیل شده و سرانجام اشعه ماوراء بنفش نامرئی ساطع می‌کند. وقتی قطعه فلز از منبع حرارت دور شود، رنگ آن زرد، سپس نارنجی و قرمز می‌شود.

بنابراین دمای رنگ بر اساس رنگ تابیده شده از جسمی سیاه در دمای معیین تعریف شده است و بر حسب درجه كلوین بیان میشود. دمای رنگ بیشتر از 4000 درجه كلوین به عنوان نور سرد و دمای رنگ پایین تر از 3000 درجه كلوین به عنوان نور گرم در نظر گرفته می شود .

 

چه دمای رنگی انتخاب کنیم؟

رنگ های گرم :  نیمه قرمز چرخه رنگها به عنوان رنگهای گرم شناخته می شوند که شامل زرد- سبز و قرمز-بنفش می باشد.
رنگ‌های گرم، محرک سیستم عصبی بوده و احساسات را تشدید می‌کنند. این دسته از رنگ‌ها به وضوح، قابل رویت بوده و موجب جلب توجه می‌گردند.

رنگهای سرد : نیمه آبی چرخه رنگ به عنوان رنگهای سرد شناخته شده که شامل آبی - سبز و آبی - بنفش می باشد.
رنگ‌های سرد، رنگ‌های آرامش‌بخش هستند و هارمونی آنها در محیط‌های مختلف، بیشتر است و زیاد در چشم نیستند.

رنگ سفید گرم که به آن آفتابی گفته می شود ، دمای رنگی بین 2700 تا 3000 درجه کلوین دارد و برای مصرف خانگی مناسب است.

سفید سرد یا مهتابی با درجه کلوین بین 5400 تا 6700 ، کنتراست نوری بهتری دارد و اجسام سیاه در آن سیاه تر وسفید سفیدتر دیده می شوند.

این برای مطالعه و کارهایی که نیاز به چشم دوختن دارد مناسب است و از اینرو برای محل کار انتخاب می گردد.

سفیدصدفی با دمای رنگی در محدوده 4000 کلوین است.

 


دمای رنگ

آب دریا به عنوان یک فیلتر کنندۀ قوی نور محسوب میشود. در لایه های مختلف ‏آب ، نور فیلتر شده و نور های دارای کلوین کمتر در سطوح اولیۀ آب باقی مانده و نمی توانند به اعماق نفوذ نمایند. ‏معمولاً نورهای قرمز، نارنجی و زرد فقط به لایه های اولیه آب نفوذ پیدا می کنند. رنگ سبز بیشترین نفوذ را داشته وتا ‏اعماق بسیار می تواند نفوذ نماید. به همین دلیل است که بسیاری از ماهیانی که در آکواریوم به رنگ قرمز روشن دیده ‏می شوند در اقیانوسها و آب های عمیق دارای رنگهای تیره می باشند‎

دمای رنگ ( CT ): این عدد نشانگر آن است که نور ساطع شده از از منبع نوری، مناسب چه نوع محیطی میباشد. برای محیطهایی که فعالیت در آنها نماد بیشتری دارد، از نورهای سرد و برای محیطهایی که بیشتر جنبه استراحت دارند، از نورهای گرم استفاده میشود. نور سرد نزدیک به نور سفید و نور گرم نزدیک به نور قرمز میباشد. شرکتهای سازنده برای بیان دمای رنگ، لامپهای ساخت خود، از اصطلاحات زیر استفاده میکنند.

Day light 5400-6500 K

Cool whith 4000 K

White 3500 K

White warm 3000 K

Internal 2700 K

نمود یا درصد بازتاب رنگ ( CRI ): این شاخص نشان میدهد که تور تولید شده توسط لامپ از چه تعداد رنگ تشکیل یافته است. هر چه قدر این عدد بزرگتر باشد، تعداد رنگهایی که از جسم به واسطه لامپ به چشم ما میرسد، بیشتر خواهد بود و میتوان جسم را با تعداد رنگهای بیشتری مشاهده کرد.



  1. تعیین سیستم روشنایی : چراغها را از این لحاظ میتوان به 5 دسته تقسیم کرد که در هر دسته درصد نور منتشر شده در نیمکره پایینی بدین ترتیب زیر است :

    مستقیم 100-90 درصد و نیمه مستقیم 90-60 در صد و یکنواخت 60-40 و نیمه غیر مستقیم 40-10 و غیر مستقیم 10-0 درصد

    الویت انتخاب با سیستم روشنایی مستقیم خواهد بود هر چه قدربه سمت سیستم غیر مستقیم برویم، مجبور خواهیم شد برای ایجا نور کافی از تعداد چراغ و لامپ بیشتر و یا از لامپهای پر نورتر استفاده کنیم.

  2. تعیین نوع چراغ ولامپ : که مستلزم توجه به نکات زیر میباشد:
  • لامپهای التهابی حتی با توان الکتریکی بالا، به دلیل ضریب بهره کم، جهت فضاهای بزرگ وارتفاع زیاد مناسب نمیباشند.
  • لامپهای فلورسنت جهت ارتفاع پایین 6 متر استفاده میشوند.
  • لامپهای گازی جیوه ای فشار بالا را بهتر است بدین صورت استفاده کرد : 160 وات تا ارتفاع 7 متر و 250 وات تا ارتفاع 9 متر و 400 وات تا ارتفاع 12 متر و 1000 وات تا ارتفاع 24 متر
  • لامپهای بخار سدیم گرچه دارای ضریب بهره نوری مناسب میباشند اما به دلیل ضریب نمود رنگ پایین، جهت مکانهایی که این ویژگی دارای اهمیت بالایی میباشد، مناسب نیستند.
  • گاهی جهت بعضی مکانها باید حفاظت در مقابل عواملی مانند برق گرفتگی، رطوبت، انفجار، گرما و..... را برای چراغها در نظر گرفت.

 

 

آیا بهترین لامپ از نظر کیفیت و باصرفه ترین لامپ  کدام است؟

بهترین نور  نور طبیعی است ، و در نتیجه هر منبع نوری که نزدیکتر به نور طبیعی باشد نور سالم تری دارد.
میزان بهره مندی یک فضا از نور طبیعی از جمله مهم ترین مواردی است که در انتخاب مکان می بایست مورد توجه قرار گیرد.

اگرچه این روزها با وجود تنوع موجود در تولید منابع نورزای مصنوعی نور کافی برای انجام امور مختلف در فضا فراهم شده ولی کیفیت آن با کیفیت و تاثیرات حاصل از نور طبیعی قابل مقایسه نیست.

در صورتی که میزان نورگیری فضای خانه شما به جهت موقعیت پنجره ها، تغییر فصل و یا هر عامل ساختاری دیگری وضعیت نامطلوبی را دارد، می توانید با استفاده از راهکارهای متعدد، مثل کاربرد رنگ های روشن و تغییر پرده ها نور موجود در محیط را افزایش دهید

لامپهای رشته ای:

نور لامپهای رشته ای گرم و یکنواخت است و شباهت زیادی به نور طبیعی دارد و از این جهت بهترین نور مصنوعی می باشد.
این لامپ ها از لحاظ بازده تبدیل الکتریسیته مقرون به صرفه نیستند و کمتر از 3% انرژی دریافتی به نور تبدیل می شود.بعضی از کشورها ، مانند استرالیا لامپهای با بازدهی بالاتر را جایگزین این لامپها کرده اند ،

لامپ فلورسنت جیوه ای و کم مصرف:
این لامپها از نوع رشته ای گران تر هستند اما عمر بسیار طولانی تری دارند.
این گونه لامپ ها مصرف کمتری نسبت به لامپ های رشته ای دارند اما معایب زیادی نیز دارند .
اشعه ماوراء بنفش و جیوه موجود در آن برای سلامتی مضرند.


لامپ‌های بخار جیوه :
بازده نوری خوب و طول عمر بالا مهم‌ترین ویژگی این لامپ‌ها است  و با توجه به رنگ نور مناسب، این لامپ‌ها برای تامین روشنایی بیرونی نظیر پارک، پیاده‌رو و تامین روشنایی سالن‌های کارخانه‌ها  مناسب هستند.
از سوی دیگر با توجه به مخاطراتی که بخار جیوه برای محیط زیست دارد تولید این نوع لامپ‌ها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع شده است. این بدان معنی است که کم‌کم دوران استفاده از این لامپ‌ها برای تامین روشنایی در حال اتمام است.

لامپ‌های بخار سدیم :
در لامپ‌های بخار سدیم، گازی که در آن تخلیه الکتریکی صورت می‌گیرد بخار سدیم است. در نتیجه نور این لامپ‌ها در محدوده نور زرد قرار دارد.
این لامپ‌ها طول عمر زیاد و بهره نور بسیار بالایی را دارند ولی با توجه به رنگ نور نامناسب و درصد بازتاب رنگ نامطلوب این لامپ‌ها بیشتر در محیط‌هایی نظیر اسکله‌ها و بنادر و معابر شهری مصرف دارند.ولی چون شاخص نمود رنگ این لامپ‌ها بسیار پائین است استفاده از این لامپ‌ها برای محل‌هایی که در آنها افراد بصورت بلندمدت تردد دارند نظیر پیاده‌روها‌،‌مراکز خرید شهری، پارکها و... مناسب نیستند

لامپ‌های متال هالید :
لامپ متال هالید همانند بخار جیوه  است ، با این تفاوت که مقداری کمی از نمکهای هالوژنی هم در آن وارد کرده اند که باعث بالا بردن کیفیت رنگ آن و از طرفی بهره نوری آن شده است.و امروزه به سرعت در حال جایگزینی با سایر انواع لامپ‌ها است. این نوع لامپ‌ها در محدوده 20 تا 2000 وات تولید شده‌اند ودر روشنایی داخلی و روشنایی سالن‌های کارخانجات و همچنین معابر شهری و استادیوم‌های ورزشی، محوطه‌های خیلی بزرگ و... مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لامپ متال هالید دارای دو حباب است، حباب بیرونی از انتشار اشعه ماوراء بنفش جلوگیری میکند و چنانچه بشکند،  استفاده از لامپ بسیار خطرناک است و می‌تواند آسیب جدی به چشم و پوست انسان وارد کند.

لامپهای LED :

LED ‌یک نوع دیود است که با گذر جریان از آن مقداری انرژی به صورت نور ساطع میکند.
این لامپها از انرژی بسیار کمی برای تولید روشنایی استفاده می‌کنند و در ضمن قابلیت تولید همه نوع رنگ را دارند. مصرف برق ده درصد لامپ‌های معمولی ، عمر بالا تا 5 سال و نوردهی بسیار زیاد از جمله مزیت‌های استفاده از LED می باشد. به همین دلیل روز به روز ابعاد استفاده از آنها گسترده‌تر می شود و بسیاری اعتقاد دارند لامپ‌هایی LED  آینده را از دست سایر رقبا خارج خواهند کرد.

اکنون بسیاری از شرکتهای بزرگ سازنده لوازم روشنایی مخصوصاً شرکتهای فعال در زمینه روشنهایی منازل بسیاری از فعالیت‌های خود را برروی‌LEDها متمرکز کرده‌اند
از سوی دیگر با توجه به اینکه LED ها قابلیت تغذیه با جریانAC و با جریانDC با مصرف کم را دارند، لذا می‌توانند از منابع انرژی خورشیدی و یا باطری نیز جهت تامین نیروی خود استفاده کنند.
همچنین در حال حاضر در روشنائی معابر، خیابانها و جاده‌ها، تزئین و زیباسازی معابر و پلها و مکانهای مختلف استفاده از این منابع روشنائی با توجه به هزینه بالای تعمیر و نگهداری منابع روشنائی سنتی در این مکانها و طول عمر بالا و صرفه‌جویی انرژی تا 90 درصد ، توجیه فنی و اقتصادی استفاده ازLED‌ها را بسیار بیشتر می‌کند.

LED و بهداشت:

لامپ LED  گرجه مثل لامپهای رشته ای نور طبیعی ندارند ، ولی فاقد اشعه ماوراء بنفش لامپهای فلورسنت و کم مصرف هستند.

ولی نمی توان از بی ضرر بودنش مطمئن بود ، چون در بارۀ تمام مصنوعات جدید بعلت سود دهی زیادی که دارند ، تا مدتی از زیانهایش صحبتی نمی کنند . بعد که جایگزین جدیدتری پیدا می کند ، ضرر های صحبت از ضرر های قبلی ها میشود.

البته طبق تحقیقات اخیر آژانس‌ ملی ایمنی و بهداشت مواد غذایی و محیط کار، لامپ‌های LED می‌توانند سبب بروز ناراحتی‌های چشمی شوند و سلامت افراد، به‌ویژه کارمندان شاغل در محیط را به طور خاص تحت تاثیر قرار دهند.

از طرفی نور آنها در شب و هنگام خواب در ترشح ملاتونیت مؤثر است. قسمتی از مقاله  نور و سرطان را در زیر مشاهده می نمایید:

"ترشح ملاتونین به رنگ نور شدت آن و مدت تابش به چشم ها بستگی خواهد داشت. جالب توجه است که این اثر حتی با چشمهای بسته نیز منتقل می شود. محققان دریافته اند تنها 2 نفر از 8 نفری که در معرض 2000 لوکس از نور سفید برای 60 دقیقه با چشمهای بسته بین ساعت 12 شب تا 2 بامداد قرار گرفته اند به مراتب ملاتونین کمتری در بدنشان ترشح شده است.
کسانی که در اتاق خوابشان تاریکی محض حکمفرما نیست و با نورهایی مثل نور تلوزیون، صفحه مانیتور، نور چراغ مطالعه و چراغ خواب یا نوری که از خیابانها و فضای بیرون از منزل از پنجره های بدون حفاظ (پرده) وارد اتاق خواب می شوند بـه خواب می روند با توقف ملاتونین در بدنشان مواجه می شوند. یک اتاق معمولی در شرایط متعادل بین 150-180 لوکس روشنایی دارد. با این حال همه مردم به صورت صحیح به خواب  نمی روند.
نتایج نشان می دهد که نور تکرنگ قرمز 100 لوکس که مقداری منطقی برای یک اتاق نشیمن است, 403 ساعت طول می کشد تا باعث توقف 50% از ملاتونین شود. شمع 66 دقیقه, لامپ نئون 60 وات 39 دقیقه, لامپ فلورسنت دولوکس 58 وات 15 دقیقه و نور سفید خالص LED  13 دقیقه."

 

نتیجه گیری:

1- از نظر بهداشتی :

اولا نور مصنوعی را در حداقل بکار ببریم . محیط کم نور بهتر از پرنوره.

و بعد اینکه نور لامپهای التهابی را کلا حذف نکنیم چون نزدیکترین نور به نور طبیعیه. نور مخلوط انتخاب خوبیه.

بعد از لامپ رشته ای فعلا LED کم ضررتر بنظر میرسه و برای محیط های داخلی اگه با نور لامپ رشته ای مخلوط بشه انتخاب خوبیه.

برای محیط های باز ، بسته به شرایط محیط ، میشه از یک نوع لامپ گازی و یا LED  استفاده کرد.

2- از نظر صرفۀ اقتصادی:

اگر بهرۀ یک لامپ رشته ای 100 وات را بطور متوسط 1250 لومن در نظر بگیریم (پارس شهاب1250لومن) ، برای جایگزینی آن با لامپ  LED ، می توان دو عدد لامپ  آاگ  AEG تهیه کرد (روی جعبه اش 630 لومن درج شده)

اگر از نوع غیر مرغوب استفاده کنیم  به 3 عدد لامپ 7 وات نیاز داریم که امروز (20 آبان 1391) بقیمت 22000 تومن فروخته میشه.

 

منبع : http://powercontrol.mihanblog.com/extrapage/2303


:: موضوعات مرتبط: روان و رنگ , نور , ,
:: برچسب‌ها: معماری , رنگ , درجه حرارت , مهراز ,